บ้านโนนข่า

บ้านโนนข่า หมู่ที่ ๔ ตำบลโนนทอง อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่นเมื่อปี พ.ศ. 2452 มีนายเหง่า นางเมียง อินชรินทร์ อพยพมาจากบ้านคอนสวรรค์ อำเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ มาอยู่ที่บ้านสีหนาท พาครอบครัวมาจองที่ทำนาก่อน และต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2458 จึงได้อพยพมาอยู่ที่บ้านโนนข่าเป็นครอบครัวแรก และมีผู้อพยพติดตามมาอีกรวมทั้งสิ้น 7 ครอบครัว ได้ปรึกษากันหาที่พึ่งทางด้านจิตใจ จึงพากันไปหาดอนปู่ตารักษาบ้าน จึงได้พบต้นมะค่าใหญ่ ขนาด 3 คนโอบไม่รอบ จึงทำพิธียกศาลปู่ตาไว้ที่ต้นมะค่า ซึ่งอยู่ทางทิศตะวันตกของหมู่บ้าน และตั้งชื่อบ้านว่า บ้านโนนข่า ตั้งแต่นั้นมา สถานที่สำคัญและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ประจำหมู่บ้าน คือ วัดสาลวัน ศาลเจ้าหลวงปู่สอน อดีตเจ้าอาวาสวัดสาลวัน ดอนปู่ตา โรงเรียนโนนข่าวิทยา ซึ่งสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2504 โดยความร่วมมือาของชาวบ้านโนนข่า บ้านสีหนาท และบ้านโนนแดง มีแหล่งน้ำธรรมชาติที่สำคัญคือ แม่น้ำชีและหนองสีหนาท มีขนบธรรมเนียมประเพณีที่ถือปฏิบัติประจำคือ ฮีตสิบสอง แนวเขตการปกครองของหมู่บ้าน ทิศเหนือ จดบ้านโนนเขวาน้อย ทิศใต้ จดห้วยหลุบโพง ทิศตะวันออก เป็นป่าโคกไม้ใหญ่ และทิศตะวันตก จดแม่น้ำชี มีพื้นที่เมื่อเริ่มตั้งหมู่บ้านประมาณ 3,000 ไร่ มีนายพิทักษ์ อักษรกลาง เป็นกำนัน นายาย คำตา เป็นผู้ใหญ่บ้านคนแรก ขึ้นการปกครองกับตำบลคอนฉิม อำเภอชนบท โดยมีการปกครอง 3 คุ้มคือ คุ้มโนน่า คุ้มสีหนาท และคุ้มโนนแดง แต่ปัจจุบันบ้านโนนข่า มีพื้นที่อยู่อาศัย 111 ไร่ และพื้นที่ทำกินประมาณ 1,500 ไร่

• ต.โนนทอง อ.แวงใหญ่ จ.ขอนแก่น 40330